Ryzyko zawodowe związane jest z każdym stanowiskiem pracy, a w obowiązku pracodawcy jest dokonanie jego oceny. To bardzo ważne działanie mające na celu identyfikację zagrożeń i minimalizację ryzyka wystąpienia zagrożeń wypadkowych. W formie dokumentu jest obligatoryjne dla każdego stanowiska pracy w każdej firmie.
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub w sposobie jej wykonywania.
Ocena ryzyka zawodowego to po prostu szczegółowe i dokładne sprawdzenie i ocena potencjalnych zagrożeń, tego, co w miejscu pracy może zaszkodzić (czynniki szkodliwe), wyrządzić krzywdę (czynniki niebezpieczne) lub mieć charakter uciążliwy (czynniki uciążliwe). Służy sprawdzeniu czy zastosowano wystarczające środki zaradcze i ma na celu określenie prawidłowego sposobu ograniczenia i wyeliminowania szkodliwych i niebezpiecznych warunków pracy. Ma także za zadanie uświadomienie pracodawcy na jakie zagrożenia narażeni są jego pracownicy, a pracownikom uświadomienie źródeł i rodzaju zagrożeń na ich stanowiskach pracy, ich skutków i środków ochrony. Ryzyko zawodowe występuje na każdym stanowisku pracy stacjonarnym i niestacjonarnym, nawet u pracowników administracyjno-biurowych.
SCHEMAT OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
NAJPOPULARNIEJSZE METODY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
Matryca ryzyka wg normy PN-N-18002 w skali trójstopniowej
Metoda Risk Score
Graf ryzyka
Metoda Pięciu Kroków
Metoda MAC
Metoda KIM
Pracodawca jest zatem zobowiązany do oceny i dokumentacji ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą, stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko, informowania pracowników o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami w środowisku pracy. Ma obowiązek odpowiednio udokumentować przeprowadzoną ocenę. Należy pamiętać także, że sam pracownik musi potwierdzić na piśmie fakt zapoznania się z ryzykiem zawodowym, a potwierdzenie to powinno znajdować się w aktach osobowych pracownika w części B.
Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powienien uwzględniać:
1. Opis stanowiska pracy, w tym stosowane maszyny, wykonywane zadania, występujące na stanowisku pracy niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe czynniki środowiska pracy, stosowane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, osoby pracujące na stanowisku.
2. Wyniki oceny dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne.
Należy pamiętać, że ocena ryzyka zawodowego nie jest jednorazowa, a jej istota polega na cyklicznym powtarzaniu. Oceny ryzyka zawodowego dokonuje się dla każdego stanowiska pracy w momencie jego tworzenia oraz wprowadzania na nim zmian, np. gdy:
